TARİHÇE

(HAC KERMO)

MARDiN’in en kalabalık ailesi olan HACI KERMO’lar bugün yaygın soyadlarıyla MUNGANLAR’DIR. Önce Musuldan Suriye’nin Deyrüzor şehrine, buradan Mardin’e gelmiştir.Ailenin tarihçesine göre “BENI HADDAT” olarak bilinen aile Fatih Sultan Mehmet zamanýnda kazanılan zaferlere atfen “BENI HADDAT EL ZAFERÝ” olarak nitelendirilmiştir. Aile Osmanlı Padişahlarından  4.MURAT zamanında  Mardin’e iskan edilmiştir. O günkü aile büyüğü olan Hacı Kerim’e izafeten HACIKERMOLAR olarak anılmaya başlanmıştır. Halen Suriye’nin Deyrülzor, Kamışlı ve Rakka kentlerinde aileden bir çok kişi yaşamlarını devam ettirmektedir. Aile büyüğü HACI KERMO ‘nun 4 oğlu vardı. Bunlar sırasıyla Hacı Mehmet, Hüseyin, Ahmet ve Hadit’tir. Bugün Mardin’de kurulu Kermozade Vakfının banisi  Hacı Mehmet Ağa, Hacı Kermo’nun oğludur.

    Doğum tarihi tam olarak bilinmemekle beraber sahip olduðu malın büyük bir kısmını yani takriben 70 adet taşınmaz 17 ZILKADE 1266 (yani 1852) yýlýnda vakfetmiştir. Hacı Mehmet’in 5 erkek evladı olup bunlar sırayla Hacı ALI, Hacı HALIL, FARIS, KASIM ve ABDULLAH’tIr.  Ancak hazırlamış olduğu vakfiyede;

   Vakfın tasarrufu ve idaresi hayatta iken kendisine ait, ölümünden sonra ise vakıf idaresi sadece oğulları HACI HALİL ve HACI Ali’ye bırakmıştır. Onların ölümünden sonrada kız çocukları hariç olmak üzere oğullarına, onlarında oğullarının oğullarına bırakmıştır.   Vakıf mallarının nasıl idare ve tanzim edileceði hazırlanan Vakfiyede  açıkça belirtilmiştir. Vakfın yaşatılmasındaki en öncelikli görev taşınmazların ONARIMI sonra HAYIR işidir.  Mardin ilinin zenginleri arasında yer alan.Hacı Mehmet Ağa’nýn oğullarýda bu geleneği sürdürmüşlerdir. Mesela bu evlatlardan;

   Tarihi süreç içinde Osmanlı hanedanına yakın olan  Hacı Halil, Hanedana olan hizmetlerini devam ettirmiş yaptığı hizmetlerin takdiri anlamında dönemin Padişahı SULTAN II ABDÜLHAMİT tarafIndan PAÞALIK ünvan ve Berat’ý ile Taltif edilmiştir. Mardin’in köklü ailesinden olan MUNGANLAR Nusaybin ve Kızıltepe ilçelerindeki toprakları binlerce dönümü kapsamaktadır. Mardin içindeki evlerinin tümü taş işlemeciliðin en güzel örneklerini yansıtmaktadır.Bunlardan Meydanbaşı kasrı, Hacı  Ali Celebi'nin Evi ve Hacı FARIS Konağı  bugünkü adı ile MUNGANLAR  evi bunlardan bir kaçıdır.

   Cumhuriyet tarihinin çeşitli dönemlerinde Aileden bazı üyeler hem yerel yönetimlerde hem  T.B.M.M’de görev almıştır. Mardin’de çok uzun yıllar yönetici konumda olması nedeniyle “ÇELEBİ AİLESİ” diye bilinen aileden ,Yerel yönetimlerde Mehmet Raci Çelebi(MUNGAN) MARDİN Belediye başkanlığı, Hacı Faris Çelebi(MUNGAN) ise ŞER-I Mahkeme Üyeliği yapmıştır. Nusaybin ilçesinde  Hacı Şeyhmus Çelebi(KERİMOĞLU) 3 Dönem Belediye Başkanlığına seçilmiştir. T.B.M.M’ sine  sırasıyla Abdulhalim KERMOOĞLU,        Abdulkadir KERMOOĞLU ve  Metin MUSAOĞLU değişik dönemlerde Milletvekilliğine seçilmişlerdir. A.Kadir KERMOOĞLU T.B.M.M Başkan vekilliği, Metin MUSAOĞLU ise Devlet Bakanlığı yapmıştır.  

   HACI KERMO ailesi medeni kanununun kabulundan sonra, 14 ayrı soyadı Almıştır. Bunlar sırayla MUNGAN, KERİMOĞLU, KERM0OĞLU, MUSAOĞLU, ATALAY, ARTIK, BOZKURT, YAŞAR, GÜVENER, AKI, ÇORAPÇI, ÇELEBİ, BALMAN ve YILDIRIM dIr.